zaterdag 27 mei 2023

Wat is er mis met het Bijbelse Patriarchaat?


Het bijbelse patriarchaat: Ouderwetse opvatting?
Het bijbelse patriarchaat is een beweging binnen het christendom die een traditionele interpretatie heeft van de rolverdeling tussen mannen en vrouwen. Volgens deze visie zijn mannen door God zijn aangewezen als leiders en hoofden van het gezin, terwijl vrouwen ondergeschikt aan mannen zijn. Ze geloven dat mannen verantwoordelijk zijn voor het leiden en beschermen van het gezin, terwijl vrouwen zich bezighouden met huishoudelijke taken en de opvoeding van kinderen.

Kritiek op het patriarchaat: Beperkend en niet Bijbels
Het bijbelse patriarchaat komt vooral voor bij christelijke homeschoolers en in bepaalde kerken. Er klinkt regelmatig kritiek op deze beweging. Sommige mensen vinden het schadelijk en gevaarlijk voor vrouwen, omdat het hun vrijheid en kansen beperkt. Anderen zeggen dat het bijbelse patriarchaat op die manier niet in de Bijbel voorkomt en dat het een karikatuur is van wat God graag zou willen zien.

Een voorbeeld van wat zij leren:
  • Volgens de Bijbel is de vrouw geschapen als een helper voor haar man, om kinderen te dragen en voor het huishouden te zorgen. Haar belangrijkste rol is om het huis te beheren en haar man bij te staan. Maar dat betekent niet dat ze beperkt is tot alleen het huishouden. Ze kan ook actief zijn op de markt en in de bredere gemeenschap, altijd als vertegenwoordiger en helper van haar man. (Genesis 2:18 en verder, Spreuken 31:10-31, Titus 2:4-5)
  • Hoewel ongetrouwde vrouwen misschien meer vrijheid hebben, is het in principe de bedoeling dat vrouwen een huishoudelijke rol hebben. Het wordt niet als geschikt beschouwd voor vrouwen om te werken in dezelfde functies als mannen in openbare domeinen zoals industrie, handel, overheid en het leger.

Dit komt naar voren in de blog: The Transformed Wife van Lori Alexander


Waar komt het vandaan: Victoriaanse invloeden
De discussie over de rollen van mannen en vrouwen in huiselijke en publieke sferen komt niet uit de Bijbel, maar uit de seculiere cultuur. Het idee dat mannen en vrouwen aparte sferen innemen, is ontstaan bij de oude Grieken en Aristoteles, maar werd populair tijdens de industriële revolutie en het Victoriaanse tijdperk. Volgens dit idee zijn mannen actief in de publieke sfeer, zoals de overheid en het bedrijfsleven, terwijl vrouwen zich bezighouden met de huiselijke taken van opvoeding, huishouden en onderwijs. Het Victoriaanse gedicht "The Angel in the House" illustreerde het ideale beeld van een Victoriaanse vrouw, vroom en onderdanig, en later werd deze figuur "de engel in het huis" genoemd.

Man must be pleased; but him to please
 Is woman's pleasure; down the gulf
 Of his condoled necessities 
She casts her best, she flings herself. 
How often flings for nought, and yokes
 Her heart to an icicle or whim,
 Whose each impatient word provokes
 Another, not from her, but him; 
While she, too gentle even to force 
His penitence by kind replies, 
Waits by, expecting his remorse, 
With pardon in her pitying eyes; 
And if he once, by shame oppress'd, 
A comfortable word confers,
 She leans and weeps against his breast, 
And seems to think the sin was hers;

Dit idee heeft dus vrijwel niets te maken met wat de Bijbel zegt. Het concept dat vrouwen van nature inferieur zijn aan mannen, komt van Aristoteles en werd later overgenomen in het Victoriaanse tijdperk èn dus het moderne bijbelse patriarchaat. Het staat echter niet in lijn met het beeld dat de Bijbel schetst: dat  mannen en vrouwen allebei door God zijn geschapen naar Zijn beeld en gelijk zijn in Zijn ogen. Zelfs komt het niet overeen met de beschrijving van de deugdzame vrouw in Spreuken 31 (als je persé hierin de rol van de vrouw zou willen zien). 

Vrouwen als minderwaardig: Schadelijke gevolgen
Het onderliggende beeld van vrouwen als inferieur (ondergeschikt, minder) speelt zich af op zeer destructieve manieren. In het bijbelse patriarchaat krijgen mannen daardoor een vrijbrief om vrouwen te domineren en te regeren op een betuttelende manier (soms ook  hardhandige). Het bijbelse patriarchaat, stelt dat vrouwen vatbaar zijn voor rebellie en tot onderwerping moeten worden geleid. Hierdoor ontstaat er vaak een vader - kind verhouding in plaats van een man - vrouw verhouding


Verschil tussen bijbels patriarchaat en complementarisme
Nu zal ik de eerste zijn om te zeggen dat ik net als alle andere dochters van Eva NIET met zonde worstel en dat het soms een uitdaging is om me aan het leiderschap van mijn man te "onderwerpen". Evenzo worstelt mijn man met zonde zoals alle andere zonen van Adam, en opofferend van mij houden is een uitdaging voor hem. Maar hier gaat het Bijbelse patriarchaat eigenlijk niet over.

Een groot verschil tussen het bijbelse patriarchaat en het complementarisme (een andere conservatieve interpretatie van de genderrollen binnen het christendom)



Gezond complentarisme
Gezond Complementarisme daarentegen, stelt dat mannen en vrouwen gelijkwaardig zijn in Gods ogen, maar dat ze verschillende rollen hebben in het gezin en de kerk.

Discussies binnen het patriarchaat
Binnen het bijbelse patriarchaat zelf is er ook regelmatig discussie over de vraag of vrouwen buitenshuis mogen werken of leidinggevende posities mogen bekleden. Sommigen stellen dat vrouwen alleen thuis moeten blijven en voor de kinderen moeten zorgen, terwijl anderen vinden dat vrouwen ook buiten het huis kunnen werken, maar dan wel onder het gezag van hun man of andere mannen

Kritiek buiten het bijbels patriarchaat
Critici van het bijbelse patriarchaat vinden dat deze beweging vrouwen onderdrukt en beperkt in hun vrijheid en mogelijkheden. Ze stellen dat deze beweging leidt tot een hiërarchie binnen het gezin waarin de man boven de vrouw staat en dat dit schadelijk kan zijn voor zowel mannen als vrouwen. Ook wordt er kritiek geuit op het feit dat het bijbelse patriarchaat zich te veel richt op traditionele genderrollen en te weinig op de unieke gaven en talenten van individuele mannen en vrouwen.

Geloof in het patriarchaat
Hoewel er dus veel kritiek is op het bijbelse patriarchaat, zijn er ook mensen die deze beweging steunen en door dik en dun geloven dat het dit enige juiste manier is om de rol van mannen en vrouwen binnen de samenleving te definiëren. Zij zien als een manier om de traditionele waarden en normen van het gezin te beschermen en te bewaren.


Verdraaiing van de waarheid: Een overdreven reactie!
Ik zie bijbelse patriarchaat is echter een verdraaiing van de waarheid. Het is geen correctie voor het feminisme, maar eerder een cultureel bevooroordeelde overdreven reactie. In plaats van gezinnen en kerken terug te laten keren naar de Schrift, scheurt het ze uit elkaar.

Terug naar de Schrift
Als complementariërs moeten we niet passief blijven en toekijken hoe vrouwen op deze manier worden vernederd en soms zelfs misbruikt.


Citaat Matthew Henry
Matthew Henry gaf een prachtig beeld van de Bijbelse relatie tussen man en vrouw in zijn commentaar op Genesis. Te mooi om niet te delen:

De vrouw is gemaakt van een rib uit de zijde van Adam; niet uit zijn hoofd gemaakt om over hem te heersen, ool niet uit zijn voeten om door hem vertrapt te worden, maar uit zijn zij om aan hem gelijk te zijn, met zijn arm om beschermd te worden en dicht bij zijn hart om geliefd te zijn. Bron: Matthew Henry Commentaar op Genesis 2:22

Met toestemming overgenomen van Rachel Green Millers blog: A daughter of the Reformation

---

3 vragen over het bijbelse patriarchaat
  1. 📖🤝 Hoe passen je Bijbelse principes van gelijkheid en liefde toe op de rol van mannen en vrouwen? En hoe verschilt dit van het bijbelse patriarchaat?
  2. 👩‍🍳👗 In hoeverre past het bijbelse patriarchaat bij de deugdzame vrouw uit Spreuken 31?
  3. 🚫⬇️ Welke schadelijke gevolgen ontstaan door het beeld van inferieure vrouwen in het bijbelse patriarchaat?

2 opmerkingen:

  1. Reacties
    1. Ik heb hem nog iets eenvoudiger gemaakt onlangs. Er stonden best ingewikkelde termen in die niet zo bekend zijn nog in Nederland (al komt het wel hierheen).

      Verwijderen