Wat was het ‘goede deel’ dat Maria koos

Door: LOÏS TVERBERG

Het verhaal van Maria van Bethanië sprak al zoveel vrouwen aan! Lees het in: Lukas 10:38–42. Maria wilde bij Jezus zitten en van Hem leren, ondanks de dringende herinneringen van Martha dat er nog een lange lijst huishoudelijke taken op haar lag te wachten. 

En ondanks Martha’s protest koos Jezus haar kant.

Aan de voeten van de Meester

In de tekst staat dat Maria “aan de voeten van de Heere zat” — een uitdrukking die in die tijd betekende dat je als leerling bij een rabbi studeerde. In Handelingen 22:3 gebruikt Paulus dezelfde uitdrukking wanneer hij trots vertelt over zijn opleiding “aan de voeten van Gamaliël.”

Het gaat er dus niet om dat Maria uit onderdanigheid op de grond ging zitten. Ze plaatste zichzelf — met durf — in Jezus’ binnenste kring van leerlingen, in elk geval voor die avond.

Wat betekent “het goede deel”?

Onlangs ontdekte ik dat de Joodse context ook meer inzicht geeft in de woorden van Jezus in dit gedeelte. Ik heb me verdiept in vers 42. De wat vreemde formulering heeft vertalers altijd voor raadsels gesteld. Letterlijk luidt de Griekse tekst:

“Maria heeft het goede deel (agathēn merida) uitgekozen, dat niet van haar zal worden afgenomen.” HSV en SV zeggen het dus goed

Meestal wordt dit vertaald als: “Maria heeft het beste gekozen.” Natuurlijk was haar toewijding beter dan Martha’s bezorgde afleiding. Maar er gebeurt iets interessanters. De Griekse tekst zegt niet alleen dat Maria een “betere keuze” maakte. Er staat letterlijk dat zij “het goede deel” heeft gekozen — een uitdrukking die in Joodse kring specifiek gebruikt werd als het ging over de waarde van Thora-studie.

Een erfdeel in de Thora

Het Griekse woord merida komt waarschijnlijk overeen met het Hebreeuwse chelek, wat betekent: ‘deel’, ‘aandeel’, ‘lot’ of ‘erfdeel’. Het wordt vaak gebruikt voor het deel dat iemand toekomt, soms letterlijk als erfenis, soms als een metafoor voor iemands levensweg.

Deze term komt ook terug in Joodse teksten in een vergelijkbare context. Wanneer mensen zich verzamelden om te studeren, was het gebruikelijk om vooraf te bidden: “Ten chelkenu b’toratekha” — “Geef ons ons deel in Uw Thora.” Na afloop bedankte men God voor zijn ‘deel’ in het leven, juist omdat men de kans had gekregen om de Schrift te bestuderen.

Luister maar naar hoe een vroege rabbi (1e–2e eeuw na Christus) bad wanneer hij het leerhuis verliet:

“Ik dank U, Heere mijn God, God van mijn vaderen, dat U mijn deel hebt gesteld onder hen die in het leerhuis en in de synagogen zitten, en niet onder hen die in de theaters en circussen zitten.” (Jeruzalemse Talmoed, Berachot 4:2)

Voor deze rabbi was het overdenken van de Schriften het ware leven. Hij hoorde bij de bevoorrechten die mochten blijven bij de woorden van de levende God. Een andere rabbi zei het zo:

“Keer het om en keer het om, want alles zit erin. Denk erover na, word oud en versleten met het Woord, en wijk er niet van af, want je hebt geen beter deel dan dit.” (Mishna, Avot 5:2)

Het beste dat het leven te bieden heeft

Er is geen beter deel in het leven dan het leren van de Schriften. Om te peinzen over hun diepe inzichten, te rusten in Gods wijsheid — er is eenvoudigweg niets dat daaraan kan tippen.

Dit was het “goede deel” dat Maria koos: het leren van Gods Woord. En niet alleen dat — zij had ook nog eens de grootste rabbi aller tijden gevonden om haar te onderwijzen. Maria had het allerbeste gevonden dat het leven te bieden heeft. En Jezus zou niet toestaan dat het haar werd afgenomen. 

Lois Tverberg

---

Wat ik dacht

Wat als dit geen les is over prioriteiten of stille tijd,
maar een moment waarin het Koninkrijk zichtbaar wordt?
In een vrouw die als leerling aan de voeten van haar Messias zit.
Omdat ze weet bij wie ze moet zijn. Hij is het! (Genesis 49:8)

En Hij stuurt haar niet weg.
Niet nu. Niet straks.
Nooit, nooit.

“Alles wat de Vader Mij geeft, zal tot Mij komen,
en wie tot Mij komt, zal Ik nooit, nooit uitwerpen.” 

(Johannes 6:37)

---

✧ 3 vragen:

1. Wat raakt jou het meest in hoe Jezus Maria daar laat zitten —  in Zijn aanwezigheid?

2. Als het goede deel niet een taak is, maar een Persoon, wat betekent dat voor jouw manier van luisteren, lezen, leven?

3. Welke woorden van Jezus ben jij misschien gaan lezen als ‘moeten’, terwijl Hij ze sprak als uitnodiging tot nabijheid?