Martha Peace over gewelddadige partners

Ik kom toch nog een keer terug op hoofdstuk 9. Waarom? Omdat Martha Peace een belangrijk, maar zwaar onderwerp bespreekt: gewelddadige partners. Ze gaat het niet uit de weg, en dat verdient aandacht. Tegelijkertijd wil ik er een gezonde reflectie op geven in deze blog. Met een paar kritische punten rond vergeving en veiligheid.

Je vindt hieronder:
👉 Het letterlijke citaat van Martha Peace over dit onderwerp
👉 Mijn kritische kanttekeningen en reflecties daarop
👉 Een vooruitblik: als hoofdstuk 14 aan de beurt is, kom ik hier uitgebreider op terug.

1. Wat zegt Martha Peace? 

Hier is de (bijna) letterlijke tekst uit hoofdstuk 9:

"Een vrouw die ik begeleidde, had een man die een gewelddadig persoon was. Hij had woedeaanvallen. Hij zei dan gemene, wrede dingen en sloeg haar. Achteraf bood hij altijd zijn excuses aan. Omdat het een terugkerend patroon van zonde in zijn leven was, zei ze: 'Ik vergeef het je, maar ik kan je niet vertrouwen. Daarom moet één van ons de leiders van de gemeente op de hoogte stellen van jouw probleem met de zonde van boosheid. Wil jij dat zelf doen of zal ik het doen?' Terwijl hij zichzelf onder het gezag van de gemeente stelde, nam haar vertrouwen in hem gaandeweg toe. Het was zijn verantwoordelijkheid om haar vertrouwen terug te winnen, maar het was haar verantwoordelijkheid om zich van haar bitterheid te bekeren en hem te vergeven. Als een man niet met een redelijke verantwoording meewerkt, kan de vrouw gebruik maken van één van de andere wegen om haar te beschermen. Deze worden in hoofdstuk 14 uitgelegd." *

Martha Peace maakt hier een paar dingen duidelijk:

• Vergeving en vertrouwen zijn twee verschillende dingen.
• Een patroon van geweld moet worden gemeld aan de kerkleiders.
• De man is verantwoordelijk voor herstel van vertrouwen; de vrouw voor het loslaten van bitterheid.
• Als de man niet meewerkt, zijn er andere stappen mogelijk (die in hoofdstuk 14 worden besproken).

2. Reflectie: waardering én kritische kanttekeningen

Ik waardeer het zo dat Martha geweld niet bagatelliseert. Ze erkent het probleem en roept op tot actie – dat vind ik positief. Toch zijn er punten die om nuancering vragen.

a. Vergeving: een proces, geen verplichting die je ‘even doet’

Peace schrijft: "Het was haar verantwoordelijkheid om zich van haar bitterheid te bekeren en hem te vergeven."

🔎 Mijn kanttekening:

• Vergeving is belangrijk, maar geen eenvoudige opdracht – zeker niet na geweld.
• Het is een proces, geen knop. Iemand kan willen vergeven en toch tijd nodig hebben.
• Vergeving mag niet afgedwongen worden. Het moet uit vrije wil komen, niet uit schuldgevoel.
• Bovendien: vergeven betekent niet dat je grenzen moet laten varen. Grenzen stellen is gezond.

💭 Vergeving kan helend zijn, maar vraagt ruimte voor de worsteling die erbij hoort.

b. Veiligheid eerst: direct gevaar vraagt om onmiddellijke actie

Peace stelt voor om het geweld aan de kerkleiders te melden. Dat kan een stap zijn, maar... wat als er direct gevaar is? Wat als er sprake is van acuut geweld, bedreiging of – ook schrijnend – incest?

🔎 Mijn kritiek:

• In directe noodsituaties moet veiligheid prioriteit hebben. Wacht niet op gesprekken of kerkelijke processen.
• Bel hulpdiensten, zoek een veilige plek. Bescherming is belangrijker dan een vergevingsproces op dat moment.
• Peace noemt die urgentie hier niet – dat is een gemiste kans. Slachtoffers mogen nooit het gevoel krijgen dat ze eerst een ‘proces’ moeten volgen terwijl hun veiligheid in gevaar is.

💥 Veiligheid is niet onderhandelbaar. Hier had Peace veel duidelijker moeten zijn.

c. Vertrouwen herstellen? Dat mag tijd kosten

Peace zegt: "Het was zijn verantwoordelijkheid om haar vertrouwen terug te winnen." Dat klopt – maar dat proces kan lang duren.

🔎 Mijn reflectie:

• Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Soms komt het nooit terug – en dat mag.
• Er mag geen druk liggen op ‘snelle vergeving en herstel’.
• Soms is wantrouwen een gezonde, beschermende reactie.
• Herstel betekent niet automatisch dat alles weer ‘zoals vroeger’ moet worden.

💭 Vergeving mag gegeven worden; vertrouwen moet worden verdiend – en dat kost tijd.

---

3. Vooruitblik naar hoofdstuk 14

Peace verwijst naar hoofdstuk 14 voor andere beschermingsmaatregelen als de man niet meewerkt. Daar wil ik nu nog niet diep op ingaan, maar weet dat ik in mijn review van dat hoofdstuk uitgebreid terugkom op deze thematiek. 

✅ Het is goed dat Peace geweld niet wegmoffelt.
✅ Haar onderscheid tussen vergeving en vertrouwen is waardevol.
🚩 Maar: vergeving vraagt tijd. Het mag niet worden opgedrongen.
🚩 Veiligheid moet altijd voorop staan – vooral bij directe dreiging.
🚩 Vertrouwen herstellen is een lang, soms onmogelijk traject. Dat mag erkend worden.

Ik kom hier later dus zeker nog op terug als hoofdstuk 14 aan bod komt. Maar voor nu: heb je hier mee te maken: zorg voor jezelf. Jij bent het waard om beschermd en gehoord te worden. 💙

---

Belangrijk voor lezers in Nederland:

Martha Peace, bekend van haar boek The Excellent Wife, adviseert vrouwen in gewelddadige relaties vaak om zich te richten op vergeving en onderwerping aan hun echtgenoot, zelfs in gevallen van misbruik. Deze benadering kan de ernst van huiselijk geweld en de noodzaak van professionele hulp en juridische stappen onderschatten. Critici wijzen erop dat haar adviezen vrouwen kunnen ontmoedigen om hulp te zoeken buiten de kerkelijke gemeenschap, wat hun veiligheid en welzijn in gevaar kan brengen. Het is essentieel om te erkennen dat huiselijk geweld een ernstig misdrijf is dat onmiddellijke aandacht en interventie vereist. 

Professionele hulp en het inschakelen van de juiste autoriteiten zijn cruciaal om de veiligheid en het welzijn van het slachtoffer te waarborgen. Voor meer informatie over de kritiek op Martha Peace's benadering, volg deze link A cry for justice

Video: bespreking van De Godvrezende Vrouw

Voor een diepgaandere bespreking van de problemen met The Excellent Wife van Martha Peace, bekijk de volgende video. Het is in het Engels.

Martha Peace 🧡 Hoofdstuk 9: Liefde

Ik heb gemengde gevoelens bij dit hoofdstuk. Natuurlijk vraagt liefde om toewijding, óók als je het even niet voelt. In een normaal huwelijk kan ‘liefde als keuze’ helpen. Maar wat me stoort? Martha Peace maakt er een losstaand regelsysteem van: volg de stappen, zet jezelf opzij en voilà – je doet het goed. Maar liefde in de Bijbel begint niet bij plicht, maar bij verbinding met Jezus. Hij is de bron. 

😓 Zonder Hem blijft er alleen een uitputtende to-do-lijst over – en dat heeft niets met het evangelie te maken.

Ik las hoofdstuk 9 helemaal door. Applausje voor mij. Het hoofdstuk eindigt met een vers-voor-vers uitleg van liefde uit1 Korintiërs 13. Ik noem hieronder een paar punten die ik moeilijk vind. 

Martha, Martha, zegt de Bijbel dit wel echt zo?

1️⃣ “Liefde is geduldig” 

Martha Peace stelt dat als je gefrustreerd bent over je man, je dat moet belijden en geduldig wachten. Maar de Bijbel? Die maakt het genuanceerder. Jezus werd boos (Johannes 2:13-16) toen Hij onrecht zag. En ook Paulus zegt:

"Word boos, maar zondig niet." (Efeziërs 4:26)

Boosheid om onrecht is gezond. Geduld betekent niet dat je alles slikt. Soms is liefde juist onrecht benoemen en grenzen stellen. Stilzwijgen is geen deugd als het onrecht in stand houdt.

📖 Voorbeeld: Abigail (1 Samuël 25) zat met een verschrikkelijke man. Wat deed ze? Niet passief wachten, maar ingrijpen. God prees haar wijsheid, níét haar onderdanigheid.

2️⃣ “Liefde is niet jaloers” 

Peace noemt jaloezie zelfzuchtig. Ze zegt: wees niet jaloers als je man gaat vissen of zijn familie bezoekt terwijl jij zijn aandacht wilt. Dat klinkt logisch. Maar wat als hij stelselmatig anderen boven jou verkiest? Dat is geen ongezonde jaloezie, maar een terecht signaal dat er iets wringt. God noemt Zichzelf een "jaloers God" (Exodus 34:14) – niet uit onzekerheid, maar omdat liefde toewijding vraagt. De Bijbel roept mannen op hun vrouw te eren en met begrip te behandelen (1 Petrus 3:7). Je hoeft je jaloerse gevoel niet weg te drukken om maar te voldoen aan Martha's standaard. Het is namelijk niet Gods standaard. 

📖 Voorbeeld: De bruid in Hooglied verlangt naar haar man. Dat verlangen wordt niet veroordeeld, maar erkend. Echte liefde is wederzijds.

3️⃣ “Liefde doet niet gewichtig (is niet arrogant)” 

Een trotse vrouw kan haar man diep kwetsen; het is moeilijk om een arrogante vrouw aan te spreken. Martha Peace benadrukt daarom dat vrouwen nederig moeten zijn: openstaan voor correctie, aandachtig luisteren naar hun man en erkennen dat ze het soms mis kunnen hebben. Dit is waardevol, mits het wederzijds is. Ik dacht ook: nederigheid betekent niet dat je aan jezelf twijfelt. Jezus was nederig (Filippenzen 2:5-8), maar stond wel voor de waarheid. "IJzer scherpt ijzer," zegt Spreuken 27:17 – dat geldt voor beide partners.

📖 Voorbeeld: Job en zijn vrienden (Job 32-42) Al is Job geen vrouw, hij wordt wel gecorrigeerd door zijn vrienden, die denken hem een les te lezen. Maar God wijst hen uiteindelijk terecht en zegt dat Job juist over Hem heeft gesproken (Job 42:7-9). Dit laat zien dat degene die bekritiseerd wordt soms wél de waarheid spreekt.

💡 Wie corrigeert (man of vrouw), moet openstaan voor de mogelijkheid dat de ander gelijk heeft. Een vrouw die iets ziet of aanvoelt wat haar man (nog) niet opmerkt, hoeft niet als arrogant te worden weggezet. Nederigheid betekent niet zwijgen als je de waarheid ziet, maar die met respect en liefde durven delen – en elkaar daarin serieus nemen. 

 

4️⃣ “Liefde zoekt geen eigen belang” 

Martha Peace suggereert dat je je verlangens moet opofferen, tenzij je tot zonde wordt verleid. Ze zegt het zo: "De vrouw moet haar man liefde betonen door aan zijn wensen tegemoet te komen, zolang hij haar niet vraagt om te zondigen. Ze zou zich meer bezig moeten houden met wat ze voor hem kan doen dan wat hij voor haar doet. Ze moet hem belangrijker achten dan zichzelf (Filippenzen 2:4) en niet haar eigen belang moeten zoeken.

Deze uitleg van Martha Peace gaat voorbij aan wat de Bijbel werkelijk bedoelt met Filippenzen 2:4 en 1 Korinthe 13:5. Deze verzen roepen op tot liefdevolle zorg en wederzijdse betrokkenheid, niet tot eenzijdige zelfopoffering. Het idee dat een vrouw haar eigen verlangens structureel moet negeren om haar man te plezieren, gaat verder dan de bijbelse oproep tot onzelfzuchtige liefde.

Jezus Zelf is hierin het beste voorbeeld. Hij diende anderen en was vol mededogen, maar Hij stelde ook grenzen. Toen mensen bleven aandringen op genezing, trok Hij zich terug om te bidden (Lukas 5:16) en koos Hij er soms voor om verder te reizen in plaats van aan alle verzoeken te voldoen (Markus 1:37-38). Als Jezus, het volmaakte voorbeeld van liefde, grenzen stelt, is het duidelijk dat liefde niet betekent dat je jezelf steeds opzij moet zetten.

Bijbelse liefde is wederkerig en gebaseerd op respect, en in normale omstandigheden geen eenzijdige toewijding die iemand uitput. Wat Martha Peace hier doet in het boek, is een eigen invulling geven die meer met culturele rollen dan met bijbelse waarheid te maken heeft.

📖 Voorbeeld: Esther (Esther 4-7) gehoorzaamde niet blind. Ze wachtte, dacht na en sprak op het juiste moment. Zij trok een grens, en die grens redde levens.

5️⃣ “Liefde verdraagt alles” 🚨

Het meest schokkende vond ik dat Martha Peace vrouwen oproept om alles te verdragen. Ze zegt: "De vrouw moet problemen en spanningen zien als kansen om op Jezus te lijken. Zulke moeilijke tijden zijn meestal niet prettig (dûh), maar met Gods hulp verdraagt ze ze. Ze toont liefde zoals Jezus, die het kruis droeg en de schande verachtte (Hebreeën 12:2). Waarom? "Om de vreugde die Hem in het vooruitzicht was gesteld." Volgens Martha kan een vrouw zo liefde tonen aan God en haar man, door problemen in het huwelijk geduldig te verdragen. Ze kan zeggen: "Dit is heel moeilijk, maar met Gods genade kan ik het aan." Liefde voelen voor je man komt vanzelf, beweert ze, als je eerst liefdevolle dingen denkt en doet.*

De uitleg hierboven klopt niet  met wat de Bijbel werkelijk zegt. Hebreeën 12:2 gaat over volharden in het geloof, niet over het verdragen van  alle onrecht in een huwelijk. Jezus droeg het kruis om de wereld te verlossen, niet om vrouwen op te roepen alles maar te accepteren. God vraagt geen slavernij van je ziel. Paulus maakt dat duidelijk in 1 Korinthe 7:15: "Als de ongelovige wil scheiden, laat hem dan gaan. God heeft u geroepen tot vrede."  Hij zegt in deze speciale situatie: Als de ongelovige partner wil scheiden, laat hem dan gaan. In zulke situaties hoeft de gelovige man of vrouw niet vast te blijven zitten in die relatie. God wil dat we in vrede leven, niet in een huwelijk vol strijd of onrust. Ik denk dat er nog meer van deze speciale situaties zijn: die van incest, geweld tegen vrouwen, etc. 

📖 Voorbeeld: Tamar (2 Samuël 13): zij werd misbruikt en alles werd weggewuifd met: "Zwijg er maar over." De Bijbel noemt dat een tragedie. God staat aan de kant van de onderdrukten (Jesaja 1:17) en roept op tot recht. Liefde betekent níét jezelf verliezen, maar soms juist opstaan tegen onrecht – ook in je huwelijk. Niet alles mag verdragen worden.

Martha Peace schetst liefde bijna als eenrichtingsverkeer: jij moet geven, verdragen en glimlachen. Maar bijbelse liefde is:

✅ Wederzijds: Geven én ontvangen.
✅ Rechtvaardig: Onrecht benoemen, niet verzwijgen.
✅ Actief: Opstaan voor waarheid en vrede.
✅ Beschermend: Grenzen trekken als dat nodig is.

Maar Paulus zegt het toch de liefde verdraagt alle dingen?

Ik bleef toch nog een beetje zitten met: de liefde verdraagt alles. Daarom deed ik wat extra onderzoek en ik deel hieronder waar ik op uit kwam

1 Korinthe 13:7 luidt: "De liefde verdraagt alle dingen, gelooft alle dingen, hoopt alle dingen, volhardt in alle dingen."

Dit vers gaat niet specifiek over het huwelijk of de rol van vrouwen. Het maakt deel uit van Paulus' bekende betoog over de liefde (agape) in de context van het kerkelijk leven en christelijk gedrag. Het betekent niet dat vrouwen (of mannen) alles moeten tolereren in een huwelijk. Hoewel liefde geduldig en volhardend is, rechtvaardigt het geen misbruik of mishandeling. In gevallen van misbruik is het van levensbelang om zo gauw mogelijk hulp en veiligheid te zoeken.

Makkelijke samenvatting

🚫 Martha Peace: Legt de nadruk op onderwerping 🤐 en het verdragen van moeilijkheden in het huwelijk als teken van godsvrucht .

💖 Paulus: Roept op tot liefde en eenheid in de gemeente, maar benadrukt ook dat zonden aangepakt moeten worden ⚖️ (zie 1 Korinthe 5:12-13). Hij zou dus juist voorstander zijn van het benoemen en corrigeren van zonden — ook in het huwelijk.

🔎 Verschil:
👉 Peace: Verdraag alles in je huwelijk. Doe lief en aardig dan komen de warme gevoelens en de liefde terug
👉 Paulus: Verdraag elkaar in liefde, maar sta op tegen zonde ✋ — in de gemeente én in je huwelijk.

Sorry dat deze post wat langer is geworden 😅. 

Volgende keer:  Je man gehoorzamen zoals een soldaat zijn officier ... Gezellig hoor, zo'n huwelijk! 💕😄

--

 * Met toestemming overgenomen uit: De Godvrezende vrouw ISBN: 9789079465521